zondag 15 december 2013

"Op werkbezoek bij een boswachter? Wil je boswachter worden dan?"

#Werkbezoekdag, een sociaal-innovatief idee van Ton Wilthagen (ReflecT/Tilburg University) dat op Twitter enthousiast onthaald werd. Er volgde een oproep, een website, twitteraccount En 12 december werd uitgeroepen tot
Een werkbezoekdag in het teken van zelf initiatief nemen en participeren. Dat past natuurlijk helemaal bij mij (check m'n durf te... blogposts ;-) En aldus geschiedde...
Waarom een werkbezoek bij boswachter Frans?
Die vraag kreeg ik ook van de presentator in het Radio 1 Journaal (vanaf 52:35). En nee, niet omdat ik boswachter wil worden. Wel omdat ik boswachter Frans Kapteijns een mooi voorbeeld vind van hoe een organisatie zich met mensen kan 'verbinden'. Als ik de parallel trek naar de bibliotheek dan zie ik ook daar veel medewerkers met passie voor hun vak. Maar... het lukt weinig bibliotheken om online zichtbaar te maken wat het bibliotheekvak nou zo boeiend maakt (en dat het veel meer inhoudt dan 'boeken uitlenen'), om zich echt te verbinden met mensen die geïnteresseerd zijn in datgene wat de bieb doet.

Waarin verschilt een organisatie als Natuurmonumenten met de bibliotheek?
Ook Natuurmonumenten is een 'instituut uit de vorige eeuw' (opgericht in 1905), met provinciale districten, met collega-organisaties etc. Beide organisaties zijn openbaar, voor iedereen toegankelijk, en hebben leden.
'De Bibliotheek' is een vereniging. Het ledenbestand wordt gevormd door bibliotheken, PSO's en een aantal andere instellingen. En niet - zoals bij Natuurmonumenten, ook een vereniging - door de 'eindgebruikers', die als lid via afgevaardigden hun mening kunnen laten doorklinken in de besluiten en standpunten van de vereniging. Stel je het eens voor... bibliotheekleden die een stem hebben (~ nu dwaal ik af, daar schreef ik eerder al over).

Natuurmonumenten, een beweging van mensen met hart voor de natuur
Een van de hoofdthema's in de natuurvisie van Natuurmonumenten is het verbinden van mensen met de natuur. Dat doen ze ook via sociale media: in een actieve Facebook community, op natuurgebieden-pagina's (klik op de interactieve kaart) en met twitterende boswachters, waaronder @boswachterfrans.
Overigens leuk om te ontdekken dat ook Natuurmonumenten (notulen vergadering 20-04-2013) zich heeft laten inspireren door Father Roderick. De bibliotheekwereld kent deze geekpriest van zijn preek tijdens Ugame Ulearn 2009: "Hoe proberen wij mensen te bereiken met wat ons passioneert?" (een preek die nog verrassend actueel is).

Pr-boswachter
Mensen betrekken bij datgene wat jij doet, verbinden met jouw natuurervaringen en dat dan met zoveel enthousiasme, dat ook mensen die niet zoveel met natuur hebben geboeid raken. Dat is de kracht van Frans, een pr-boswachter die veel weet van de natuur en er graag over vertelt.

Mijn werkbezoek begon met opnames voor een interactieve gps-wandelroute die twee jongeren aan het maken zijn (deze route wordt opgenomen in de app natuur routes). Voor de diverse points of interest (poi's) maakten Mathijs en Christian filmpjes van de boswachter. Door deze opnames leerden wij veel, over de prachtige vennen, flora en fauna (incl. vogelgeluid van de dodaar op de smartphone), inspraak bij aanleg van invalidenpaden, boshuis Venkraai en... dat Frans niet alleen veel kennis heeft maar ook ruime media-ervaring. Dat was fijn voor de jongens, die verrassend professioneel te werk gingen.

In de middag volgde een bezoek aan twee natuurpoorten, een bomeninspectie in een aangeplant bosje, de hermeanderende Rosep, het overstromingsgebied van de Beerze. Bij de Spoordonkse Watermolen hebben we, samen met werkbezoekdag-fotografe Nina Crebas, de dag geëvalueerd, met vooruitblikken naar de toekomst, naar mogelijkheden, naar gedeelde interesses, ideeën... naar de winter, een periode van bezinning met de belofte van de lente - Spring - in zich.
"Als we geraakt worden, zitten we op het goede spoor."

vrijdag 15 februari 2013

#medewerker30, een BNB-project dat reuring teweeg bracht...


Met deze tweet startte mijn deelname aan het innovatieproject 'medewerker 3.0'. Er was al een projectplan opgesteld waarin een 'practise what you preach'-aanpak was opgenomen. Dat ik via Twitter gevraagd werd, paste hier helemaal bij. En ja, natuurlijk wilde ik graag mee op verkenning...

Het werd een waardevolle reis. Voor mij persoonlijk een bevestiging dat het dus wel kan, ook binnen traditionele organisaties. De belangrijkste voorwaarde: een projectteam dat de moed heeft om uit haar comfortzone te stappen en dat elkaar de ruimte geeft (en van de organisatie krijgt) om te leren. Innoveren gaat immers over iets wat er nog niet is.

Innoveren kan op verschillende manieren: behoudend en verstorend, op formele en op informele wijze. In onze zoektocht zijn deze vier innovatievormen van Charles Leatbeater te herkennen.
Het project startte vanuit het idee dat er een gap-analyse gemaakt moest worden (formeel behoudend innoveren). Door invloeden van buitenaf (informeel behoudend) kwamen we in een spagaat terecht. Vervolgens leidde dit tot de heroverweging dat het eigenlijke thema gaat over 'leiderschap 3.0'.
Het project eindigde in december 2012. Voor ons voelde het project onaf; met de inzichten die we hadden opgedaan wilden we aan de slag. We zijn geactiveerd!

Samenwerken 3.0
Dat het project getransformeerd is in een activatieproces, realiseerde ik me toen Suzanne Keurntjes me de vraag stelde: "Hoe hebben jullie resultaten kunnen ontstaan?"

Door onze aanpak! Door de manier waarop we het project hebben aangepakt werden deze resultaten mogelijk:
  • een groeiende belangstelling en betrokkenheid van binnen en buiten de biebbranche
  • intrinsiek gemotiveerde mensen die actief met ons meedachten en co-creërden
  • samenwerkingen die vooraf niet te voorzien waren
  • geactiveerde medewerkers die niet stilvielen toen het project formeel beëindigd was, maar doorgaan met...
  • nieuwe, inspirerende ideeën 
  • nieuwe inzichten
  • nieuwe werkhoudingen
  • nieuwe initiatieven (o.m. een 4e Piet-Hein Eeksessie, masterclasses 'regie 3.0')
Resultaten om trots op te zijn. En dat zijn we. Maar waar het écht om gaat, is de weg ernaar toe. Tussen de huidige en 'de medewerker (en organisatie) van de toekomst' staat... een leerproces!

Nieuwe wegen kun je niet van te voren uitstippelen, ze staan nog niet op de kaart. Je hebt 'wegbereiders' nodig, die bereid zijn om nieuwe wegen te verkennen, bereid om te leren van 'obstakels' op hun pad en om ruimte te geven aan het proces waarin een nieuwe weg zich ontvouwt.
Een weg die zich niet laat 'uitrollen', omdat de weg iedere keer anders zal zijn, afhankelijk van de mensen die meedoen, van het netwerk dat zich eromheen vormt, van de dynamiek die ontstaat, van 'de magie' die kan leiden tot uitkomsten die van te voren niet te voorspellen zijn...
Clay Shirky: "We all love the idea 'Here are the 7 things you must remember...' But those lists are generally not worth the time it takes to create them. The way we hang on to important patterns of behaviour is storytelling."

Onze 'practise what we preach'-aanpak heeft veel leerervaringen opgeleverd, leerervaringen die we graag met jullie delen. In onze persoonlijke verhalen. En in een 'rapportage 3.0' waarin onze rijke 'input' is verwerkt: de wijze lessen van Piet-Hein Eek, van Menno Lanting, Suzanne Keurntjes, onze verhalen, de bijdragen en verhalen van deelnemers... Ter inspiratie, motivatie, activatie...
Om samen verder te gaan, om met elkaar de toekomst tegemoet te treden. Een toekomst die we nog niet kunnen kennen, maar die er hoe dan ook komt.
Samen leren 3.0. Doe jij mee?
________
*) De 'rapportage 3.0' is onderdeel van de kennisbijeenkomst 'BNB in Beweging' op 25 februari 2013.

donderdag 3 januari 2013

#idd12, #1825dagen en... het theater van de magie

Anarchistische Abendunterhaltung!
Magisches Theater
Eintritt nicht für jedermann
Nur für Verrückte
Eintritt kostet den Verstand

(Uit: De steppewolf, Herman Hesse)
"De beste plek om een derde alternatief te vinden is een 'theater van de magie' waar alle mogelijkheden op tafel liggen, waar iedereen kan bijdragen en waar geen enkel idee te gek is", aldus Stephen R. Covey in Het derde alternatief. Hij refereert aan het magische theater in de roman De Steppewolf van Herman Hesse. "In het theater van de magie wachten ons, zoals Hesse zegt, 'duizend mogelijkheden'."

Onder de kerstboom las ik Covey's theorie over het belang van werken vanuit het 'derde alternatief', een alternatief dat verbindt en leidt tot creatieve samenwerking. Als dat geen mooie basis is voor een 'best case scenario' van de bibliotheek van de toekomst...

We zijn gewend om te denken in twee alternatieven: jouw manier en mijn manier. Maar ik kan ook deze vraag stellen:
"Zou je bereid zijn om met mij op zoek te gaan naar een derde alternatief waar we nog niet aan gedacht hebben?"
Samen op zoek gaan naar een nieuw alternatief houdt in dat we bereid moeten zijn om onze vooringenomen ideeën terzijde te schuiven. Het vraagt om een synergetische denkwijze, een manier van denken in de geest van het derde alternatief (Het paradigma van synergie, S. Covey, Het derde alternatief, pag.35-73).

Maar er is meer...
"Onze hersenen zijn gemaakt om vreemde, onverwachte en zelfs bizarre verbindingen te maken, die tot bijna magische inzichten kunnen leiden" schrijft Covey. "Hoe meer we gebruikmaken van dit enorme vermogen waar we allemaal over beschikken, hoe beter we in staat zijn om te visualiseren, te produceren, tijd en omstandigheden te ontstijgen en de bron van synergie te vinden.

Bij het beantwoorden van de vraag hoe we een goede omgeving kunnen scheppen voor dit soort ervaringen introduceert Covey het magische theater uit De steppewolf.
"Je hebt een tijdelijke paradigmaverschuiving nodig om dit theater binnen te gaan. We schorten ons oordeel op. We zijn hier niet om te discussiëren, te bekritiseren of iets af te ronden: dat komt allemaal later."

Theaters van de magie zijn niet locatiegebonden; het gaat om het bijeen brengen van mensen die hun ideeën met elkaar verbinden. Online kun je de hele wereld synergetisch laten meedenken...

Ik nodig je van harte uit in mijn theater van de magie:
Wat wordt 'ons alternatief' voor de bibliotheek over 1825 dagen? 
DAAU
DAAU, photo by treesmusicart