Kinderen waren we - spelende kinderen (5)

Herinneringscultuur
Hoewel het aantal jeugdigen dat na de bevrijding spelend de dood vond "onrustbarend groot" was lijken de vele tragische 'incidenten' vergeten te worden. Het waren er veel, heel veel... zoveel dat de Rijksvoorlichtingsdienst in 1946 een waarschuwingsfilm maakte voor "de nog altijd loerende onzichtbare dood".

Maar hoe "onrustbarend groot" het aantal jeugdigen was dat na de bevrijding spelend de dood vond... daarover is in de (formele) geschiedschrijving weinig tot niets over terug te vinden. In 2015 liet het NIOD mij het volgende weten:

"Het is ons niet bekend hoeveel kinderen na de oorlog door ongelukken met mijnen om het leven zijn gekomen, noch hebben wij weet van een instantie die deze gegevens op nationaal niveau heeft verzameld. Mocht het u echter om het aantal ongelukken van een bepaalde plaats gaan, dan is er kans dat het gemeentelijke archief (van die plaats) u misschien kan helpen."

'Feiten' en meningen in de lokale geschiedschrijving doen geen recht het verhaal van deze spelende kinderen. De context ontbreekt. En dat gaat mij aan het hart.

Postmemory
Dat het erg pijnlijk is om terug te denken aan deze 'incidenten' en om erover te praten, beschreef ik in eerdere blogposts. De pijn van het trauma valt samen met de herinnering. De tweede generatie, the generation of the postmemory, is de levende connectie van en naar de traumatische gebeurtenis van de eerste generatie.

Een postmemory vertelt over de herinnering van de tweede generatie aan een historische traumatische gebeurtenis die de eerste generatie heeft meegemaakt. Volgens Marianne Hirsch vormt de confrontatie met stilte, afwezigheid en leegte de kern van postmemory verhalen.

Kinderen waren we, spelende kinderen...
Crossroads Brabant 40|45 verzamelt persoonlijke getuigenissen over de Tweede Wereldoorlog in Noord-Brabant...

Wie vertelt de verhalen van de spelende kinderen?

2016 - keep calm and let's make a difference

Delen, dromen en... doen
De dialoogmethodiek van Nederland in Dialoog in een notendop:

• deelnemers maken kennis met elkaar aan de hand van een dialoogthema
• delen persoonlijke ervaringen
• 'dromen' over hoe een gewenste situatie eruit zou kunnen zien
• en stellen zichzelf de vraag met welke eerste stap zij deze gewenste situatie dichterbij kunnen halen

Als deelnemer van een dialoog heb ik mijn 'droom' dichterbij gehaald door Goirle in Dialoog aan de groeiende lijst van dialooggemeenten toe te voegen.

Wat mij geïnspireerd heeft?
Een dialoog is een gespreksvorm waarin ruimte is voor ieders verhaal. Het gaat niet om jouw of om mijn gelijk. Of wat ik vind van jouw en jij van mijn verhaal. In een dialoog gaat het om een uitnodigende, open belangstelling voor het verhaal van de ander. Een verrijkende ervaring, het plaatst je in de schoenen van de ander.

Vida: “Ik ben jaren geleden als vluchteling in Goirle terechtgekomen. We kregen huisvesting, een kans om te leren, studeren en werken. Daar ben ik mensen zo dankbaar voor, dat ik ze zou willen omhelzen. Mijn gezin en ik kwamen uit een oorlogssituatie. Ik was dolblij met mijn nieuwe leven en kon dat tijdens de dialoog eindelijk uiten. Ik wist niet wat me tijdens de dialoog te wachten stond. Maar het was zo spontaan! Ik heb nog nooit zo veel en open over de oorlog gesproken.”

Wanneer deelnemers, na het uitwisselen van persoonlijke ervaringen, zich een voorstelling maken van hoe een ideale situatie eruit zou kunnen zien... dan zou het zomaar kunnen dat dromen elkaar raken.

You may say I'm a dreamer
But I'm not the only one

Als dialoogbegeleider heb ik mooie doe-stappen zien ontstaan tijdens dialogen, mensen die hun gewenste situatie dichterbij haalden door zelf in actie te komen.

Het verschil maken
De aanslagen in New York in 2001 waren aanleiding voor de eerste Dag van de Dialoog in Rotterdam. 15 jaar later gaan er tijdens de jaarlijkse Week van de Dialoog ruim 30.000 mensen in 100 Nederlandse gemeenten met elkaar in dialoog. In 2016 is het jaarthema van Nederland in Dialoog: verbinding, maak het mee(r).

I hope some day you'll join us

'Imagine'
Dat deze popsong van John Lennon in mijn hoofd zit heeft alles te maken met iemand die op geheel eigen wijze het verschil maakte: de Duitse peace pianist Davide Martello.

Sorry Konstanz ich kann heute nicht, ich muss nach Paris!

— Davide Martello (@Klavierkunst) 14 november 2015

“I can’t bring people back but I can inspire them with music and when people are inspired they can do anything. That’s why I played Imagine.”
(The Guardian, Paris attacks: pianist 'drove 400 miles through the night' to pay tribute.)